Tamamen kurallı ve yapay bir dildir Esperanto. Esperanto'yu Türkiye'ye sokmaya çalışan ve Türkiye'de yaygınlaşmasında büyük önemi olan HAYRETTİN DURAL bu dili şöyle açıklamış kitabında:
ESPERANTO'yu Polonya'da 1887 de Zamenhof icat etmiştir. Sözlüğü önemli kullanılan dillerden seçilmiş kelime köklerinden ibarettir. Grameri; hepsi de genel ve mantıki 16 temel kurala dayanır. Birkaç haftada öğrenilebilen, dünya yardımcı dili olmaya layık ve yeterli, basit ve mükemmeldir.
Hatta bu açıklamarının sonunada şöyle bir cümle yazmıştır
ESPERANTO ESTAS LA SLOSILO DE LA MONDO, KAJ PACO.
(Esperanto dünyanın ve barışın anahtarıdır.)
1965 Ankara'da basılan Hayrettin Dunral'ın bu kitabı bize dili kolayca öğretiyor ve bu dil ile ilgili birçok sır veriyor.
Nerden duydun veya nasıl buldun diyecek olursanız. Babamın küçüklüğünde duyulmaya başlayan bir dilmiş. O zamanlar dil ile ilgili bilgi almak için babam İsviçre'ye mektup göndermiş ve onlarda Türkiye temsilcisi olan Hayrettin Dural'a mektubu postalamışlar. Tabiki babam Türkiye temsilcisi olduğunu bilmiyormuş. Bugün bu olayları bana anlattı ve bend ebiraz araştırma yaptım. Çok fazla kaynak yok bu konuda. Faka taraştırma yaparken internette Hayrettin Dural'ın kızının bloğuna rastladım :) Oda bloğunda babasının gönül verdiği bu dilden bahsetmiş. Makalemin en sonunda gerekli linkler arasında onunkinide vericem.
Biraz dilden bahsediyim sizlere, nasıl birşey olduğu konusunda fikir sahibi olun.
ESPERANTO ALFABESİ:
a-> a
b -> bo
c -> so
^c -> ço
d -> do
e - > e
f -> fo
g -> go
^g -> co
h -> ho
^h -> kho (gırtlaktan çıkan ho sesi)
i - > i
j -> yo
^j -> jo
k -> ko
l -> lo
m -> mo
n -> no
o -> o
p -> po
r -> ro
s -> so
^s -> şo
t -> to
u -> u
~u -> wo (yanlış anlamıyorsam ağzı yayarak çıkarılan bir 'v' var sesin başında)
v - > vo
z -> zo
Bu dilde üç zaman var. geçmiş saman, şimdiki zaman ve gelecek zaman. -as -os -is ekleri ile fiilin sonuna eklenerek çekiliyor. Öğrenilmesi gerçekten çok kolay bir dil. Ben merak etmeye başladım ve biraz biraz konuşmaya çalışıyorum :)
Birkaç örnek kelime vericek olursak:
DIO : Allah
PATRO : Baba
FRATO : Erkek Kardeş
Mondo : Dünya
PATRINO : Anne
FRATINO : Kız Kardeş
KOKO : Horoz
KOKINO : Tavuk
SINJORO : Bay
SINJORINO : Bayan
Şimdilik bahsedeceklerim bu kadar. Gelecek günlerde daha detaylı olarak bahsetmeye çalışacağım.
Bana kalırsa bu dil kolaylığı ve derinliği açısından dünya dili olmayı hakkediyor. Kelime dağarcığınızı sadece birkaç kökten oluşturaibliyorsunuz. Çekimlerle dil hareketleniyor ve biçimleniyor bu yüzden öğrenmeside çok kolay. Umarım merak edenlerin merakını biraz giderebilmişimdir :)))
Buradan Hayrettin Dural'ın kızı Müjde Dural'ın bloğuna ulaşabilirsiniz.
Buda Esperanto dilini öğrenebileceğiniz Türkçe bir site
Buda google amcanın sonuçları
MANGU POR VIVI (yaşamak için yiyin)
